بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز در سال 1346 با دو نفر عضو هئیت علمی و 10 نفر دانشجوی دوره کارشناسی در ساختمان بخش زیست شناسی دانشکده علوم و به صورت گروه زمین شناسی تاسیس و شروع به فعالیت نمود. بعد از اتمام ساختمان فعلی بخش در سال 1348 و راه اندازی تعدادی از آزمایشگاهها، فعالیت های آموزشی و پژوهشی بخش زمین شناسی عملاٌ، و با حضور اکثریت اساتید خارجی آغاز گردید که به تدریج اساتید ایرانی به استخدام بخش در آمدند.
در سال 1368 بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز اولین بخش در میان دانشگاههای ایران بود که اقدام به پذیرش دانشجو در سطح کارشناسی ارشد در گرایش آبشناسی نمود، و بعد از آن در چارچوب برنامه های آموزشی دولت و نیاز کشور به متخصص، گرایش های زمین شناسی اقتصادی و همچنین در سال 1367 اولین گروه تخصصی زمین شناسی تکتونیک در ایران در بخش علوم زمین راه اندازی شد در سال 1376دوره های دکتری زمین شناسی اقتصادی راه اندازی شد. این بخش از 1387 نسبت به پذیریش دانشجوی کارشناسی ارشد در گرایش زمین شناسی زیست محیطی و بعد از آن در زمین شیمی اقدام نموده است و از سال جاری نیز دو گرایش میان رشته ای سنجش از دور و زمین شناسی مهندسی و زمین شناسی نفت نیز به گرایش های موجود در بخش اضافه شده است.
عنوان رشته | مقطع | نام سرپرست گروه | تاریخ اولین پذیرش |
آب های زیر زمینی | کارشناسی ارشد | دکتر ضرغام محمدی | سال 1367 |
زمین ساخت و تکتونیک | کارشناسی ارشد | دکتر علی فقیه | سال 1376 |
زمین شناسی اقتصادی | کارشناسی ارشد | دکتر محمد علی رجب زاده | سال 1367 |
زمین شناسی زیست محیطی | کارشناسی ارشد | دکتر بهنام کشاورزی | سال 1387 |
زمین شناسی نفت | کارشناسی ارشد | دکتر طاهره حبیبی | مهر 1400 |
ژئوشیمی | کارشناسی ارشد | دکتر بتول تقی پور | سال 1389 |
سنجش از دور زمین شناختی | کارشناسی ارشد | دکتر مجید هاشمی تنگستانی | سال 1394 |
زمین شناسی مهندسی | کارشناسی ارشد | دکتر محسن رضایی | سال 1394 |
آب های زیر زمینی | دکتری | دکتر ضرغام محمدی | سال 1377 |
زمین ساخت و تکتونیک | دکتری | دکتر علی فقیه | سال 1378 |
زمین شناسی اقتصادی | دکتری | دکتر محمد علی رجب زاده | سال 1376 |
زمین شناسی زیست محیطی | دکتری | دکتر بهنام کشاورزی | سال 1391 |
بخش زمین شناسی در سال 1383 به بخش علوم زمین تغییر نام داد و از سال 1380 بعنوان دومین قطب زمین شناسی ایران انتخاب شد. از سال 1383 به قطب مطالعات خطرات زمین زیست محیطی (Environmental Geohazard) تبدیل گردید و در سال 1386 به عنوان برترین قطب علوم زمین در کل کشور انتخاب شده است. با توجه به تعداد مقالات و طرح های پژوهشی و ارتباط با صنعت, بخش علوم زمین نقش قابل توجهی را در کسب رتبه دوم پژوهشی دانشگاه شیراز داشته است.
فارغ التحصیلان این بخش در بسیاری از رشته های علوم زمین در داخل و خارج از کشور، و همچنین در دانشگاهها، وزارتخانه ها وسازمان های دولتی و بخش خصوصی و نیز در شرکت های مختلف مهندسین مشاور به کار و فعالیت اشتغال دارند.
شایان ذکر است که بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز همکاری نزدیک و گسترده ای را با سازمان ها و دستگاههای اجرایی از جمله وزارت نیرو, وزارت معادن و فلزات و سازمان محیط زیست، در قالب طرح های ارتباط با صنعت و طرح های ملی آغاز نموده، و امکانات ارائه خدمات بیشتر در زمینه های آموزشی و پژوهشی به سایر دانشگاهها، موسسات و سازمان ها را نیز دارا می باشد.
در بخش علوم زمین تعداد 17 آزمایشگاه فعال وجود دارد که آماده سرویس دهی به دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشند.
برخی افتخارات کسب شده توسط بخش علوم زمین عبارتند از:
- اولین قطب علمی زمین شناسی و قطب علمی زمین شناسی زیست محیطی در سطح ایران.
- کشف طویلترین غار نمکی جهان درقالب بررسی ها و مطالعات علمی مشترک با دانشگاه چارلز و انیستیتو. زمین شناسی فرهنگستان علوم جمهوری چک.
- چندین مورد پژوهشگر برجسته انجمن زمین شناسی ایران.
- چندین مورد پژوهشگر برتر برون دانشگاهی.
- زمینشناس نمونه کشوری.
- داور برگزیده مجله "Advances in water resources".
- استاد با مقالات پر استناد جهانی در این بخش میباشد.
- برگزاری دو دوره همایش انجمن زمین شناسی ایران.
- پژوهشگر برتر دانشگاه شیراز در طرح های کاربردی
تعداد | مورد |
1 مورد | کشف طویلترین غار نمکی جهان |
2 نفر | استاد برجسته و نمونه کشوری |
2 مورد | پژوهشگر برتر کشوری |
2 مورد | جایزه ملی علامه طباطبایی (بنیاد ملی نخبگان) |
3 مورد | پژوهشگر برجسته انجمن زمین شناسی ایران |
3 مورد | پژوهشگر برتر برون دانشگاهی |
2 مورد | زمین شناسی نمونه کشوری |
1 مورد | محقق ارزنده کارست در زمینه مطالعات کارستی |
2 مورد | داور برگزیده مجله |
2 مورد | استاد با مقالات پر استناد جهانی |
2 دوره | برگزاری همایش انجمن زمین شناسی ایران |
1 مورد | برگزاری همایش انجمن کانی شناسی و بلورشناسی ایران |
1 مورد | برگزاری همایش سالانه سازمان زمینشناسی (شاخه آبشناسی) |
2 مورد | رتبه اول المپیاد کشور (طی 2 سال پیاپی، 96-95) 9 نفر |
توانمندیهای بخش در ارتباط با صنعت
بخش علوم زمین همواره در ارتباط با صنعت در دانشگاه شیراز جزو بخشهای سرآمد بوده است و قراردادهای متعددی با وزرت نیرو، سازمان محیط زیست سازمان زمینشناسی کشور و همچنین صنایع خصوصی از جمله شرکت گل گهر، شرکت فولاد مبارکه و... را به سرانجام رسانیده است.
ارتباط بین المللی
اساتید بخش علوم زمین با اساتید دانشگاه های مختلف دنیا همکاری مشترک در غالب مقالات مشترک، فرصتهای تحقیقاتی کوتاه مدت و بلند مدت و همچنین دعوت از اساتید جهت ارائه سخنرانی و کارگاه در بخش علوم زمین بوده است. از جمله دانشگاههایی که ارتباط گستردهای با بخش علوم زمین داشته اند عبارتند از:
- دانشگاه واترلو کانادا.
- دانشگاه فرایبرگ- آلمان.
- دانشگاه فرای – برلین.
- دانشگاه آکلند- نیوزلند.
- موسسه تحقیقاتی UFZ آلمان.
- دانشگاه درسدن- آلمان
همچنین بخش علوم زمین یک پروژه تحقیقاتی به کارفرمایی شرکت Nestle سوئیس را به انجام رسانیده است.